Το δώρο της Παπλωματούς

....ένα από τα πιο αγαπημένα μου παραμύθια! Δεν χορταίνω να το διαβάζω και το προτείνω ανεπιφύλακτα σε όλους τους γονείς και νηπιαγωγούς. Άλλωστε όχι άδικα έχει κατακτήσει τόσα βραβεία: Βραβείο PW Off-the-Cuff (Cuffie): Καλύτερο Εικονογραφημένο Βιβλίο της Χρονιάς. o ALA Notable Social Studies Trade Book for Young People. o Silver Honor για Βιβλίο Επιλογής Γονιών. o Book Sense για Παιδικό Βιβλίο της Χρονιάς. o Βραβείο Ανεξάρτητων Εκδοτών Midwest, Καλύτερο Παιδικό Βιβλίο.

   

Λίγα λόγια...

Μια φορά και έναν καιρό σ'ένα σπίτι στα ψηλά βουνά ζούσε μια Παπλωματού, ράβοντας όλη μέρα τα παπλώματά της. Κάποιοι έλεγαν ότι τα έραβε με υφάσματα που είχαν τα πιο όμορφα χρώματα, δώρο των νεράιδων, ενώ άλλοι πως τα δάχτυλά της ήταν μαγικά.

Πολλοί ήθελαν να αγοράσουν ένα από τα παπλώματά της, όμως αυτή τους απαντούσε ευγενικά: «Χαρίζω τα παπλώματά μου μόνο στους φτωχούς! Δεν είναι για τους πλούσιους και ούτε τα πουλάω!» Και πράγματι αυτό ακριβώς έκανε... Τα κρύα βράδια του χειμώνα κατέβαινε στα καλντερίμια της πόλης και σκέπαζε με τα πάπλωματά της, που έραβε ολημερίς και ολονυχτίς, φτωχούς ανθρώπους που ζούσαν στο δρόμο...

Κάπου εκεί κοντά, ζούσε ένας πλούσιος βασιλιάς που αυτό που επιθυμούσε όσο τίποτα ήταν να του κάνουν συνεχώς δώρα. Τόσα πολλά ήταν τα δώρα που έπαιρνε καθημερινά μέχρι που είχε μαζέψει στο παλάτι του ότι πιο όμορφο και πολύτιμο υπήρχε σε όλο τον κόσμο! Αλλά παρ'όλο που τίποτα δεν του έλλειπε, δεν ήταν ευτυχισμένος  και αναζητούσε να αποκτήσει αυτό το κάτι που θα τον έκανε να νιώσει αυτό το συναίσθημα. Γιαυτό και όταν έμαθε για τα παπλώματα της Παπλωματούς απαίτησε αμέσως από αυτή να του χαρίσει ένα. Η Παπλωματού όμως του είπε: «Θα φτιάξω το πάπλωμα που θες μόνο όταν χαρίσεις όλα τα πράγματά σου».

Ο Βασιλιάς όμως το αρνήθηκε χωρίς δεύτερη κουβέντα και διέταξε να την φυλακίσουν σε μια σπηλιά όπου ζούσε μια μεγάλη αρκούδα. Μετάνιωσε όμως για την πράξη του, επέστρεψε στην σπηλιά να την ελευθερώσει. Τότε ήταν που είδε την παπλωματού ελεύθερη, να έχει πιάσει φιλία με την αρκούδα φτιάχνοντάς της ένα μαξιλάρι από το σάλι της.

Ο Βασιλιάς ζήτησε για δεύτερη φορά από την Παπλωματού να του φτιάξει ένα πάπλωμα. Η απάντηση που πήρε όμως ήταν πάλι η ίδια. Θυμωμένος διέταξε αυτή την φορά να την αφήσουν σε ένα τόσο δα μικρό νησάκι στην μέση μιας λίμνης που μετά βίας χωρούσαν τα δυο της πόδια. Όταν όμως μετανιωμένος για άλλη μια φορά επέστρεψε να την ελευθερώσει, την βρήκε στην όχθη μαζί με τα σπουργίτια. Είχε πετάξει μέχρι εκεί με την βοήθειά τους όταν έραψε στο καθένα από αυτά ένα μικρό παλτουδάκι. 

Για τρίτη φορά ο βασιλιάς ζήτησε από την Παπλωματού ένα πάπλωμα. Η απάντηση της όμως ήταν πάλι η ίδια. Αποφάσισε όμως τελικά να συμφωνήσει με αυτή και να χαρίσει τα υπάρχοντά του.

Ξεκίνησε κάνοντας το πρώτο του δώρο. Έπειτα το δεύτερο και μετά το τρίτο. Τότε ήταν που άρχιζε να σχηματίζεται κάτι σαν χαμόγελο στα χείλη του. Έτσι συνέχισε να χαρίζει τα υπάρχοντά του- μέχρι και μακρινά ταξίδια έκανε- όταν κατάλαβε ότι όσο πιο πολλά χάριζε τόσο μεγαλύτερη ήταν η χαρά που έπαιρνε από τους ανθρώπους που έδειχναν ευτυχισμένοι με τα δώρα του. 

Ο βασιλιάς είχε χαρίσει όλη του την περιουσία και είχε μείνει πάμφτωχος. Ήταν όμως ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος που είχε δει η παπλωματού και φυσικά τότε του δώρισε το ωραιότερο πάπλωμα που είχε φτιάξει ποτέ! Και εκείνος για να την ευχαριστήσει της έκανε δώρο τον θρόνο του για να κάθεται εκεί αναπαυτικά και να ράβει τα παπλώματά της. 

Από τότε ο βασιλιάς τριγυρνούσε στις πόλεις και έψαχνε να βρει τους πιο φτωχούς ανθρώπους για να δωρίσει τα παπλώματα της Παπλωματούς, και ήταν πάντα χαμογελαστός και γεμάτος χαρά και ευτυχία....

΄Ώρα για παιχνίδι....

1. Φτιάχνουμε πάπλωμα...Μία δοκιμασμένη δραστηριότητα (στα πλαίσια πρακτικής) που άρεσε πολύ στα παιδιά ήταν η δημιουργία ''παπλώματος''. Τα παιδιά παίρνουν τον ρόλο της Παπλωματούς και αναλαμβάνουν τα ίδια την κατασκευή ενός πολύχρωμου παπλώματος. Τα υλικά που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για το πάπλωμά μας είναι τα εξής:

• ένα παλιό σεντόνι (διαλέγουμε εμείς το μέγεθος που μας βολεύει) ή ένα κουβερτάκι ή αν έχουμε χρόνο ελεύθερο ενώνουμε δυο σεντόνια και γεμίζουμε με αφρώδες υλικό.
• παλιά χρωματιστά υφάσματα/τσόχες σε διάφορα χρώματα/κουμπιά/νήματα.
• υγρές κόλλες, ψαλίδια

Την διαδικασία της κατασκευής μπορούμε να την εμπλουτίσουμε με διάφορα παιχνίδια:

1. Παιχνίδι κρυμμένου θησαυρού: Κρύβουμε τα υλικά σε διάφορες γωνιές της τάξης και με αινίγματα στέλνουμε τα παιδιά στα κατάλληλα σημεία όπου αυτά βρίσκονται κρυμμένα πχ. τέσσερα πόδια έχει μα δεν περπατά, τετράγωνη επιφάνεια για να κάθεσαι αναπαυτικά. Τι είναι; -> η καρέκλα.  Μετά το άκουσμα του αινίγματος και αφού τα παιδιά βρουν την λύση θα ψάξουν κάτω από κάθε καρέκλα μέχρι να ανακαλύψουν κάποια από τα υλικά καθώς και το επόμενο στοιχείο-αίνιγμα που θα τα οδηγήσει στην επόμενη κρυψώνα μέχρι να βρεθούν όλα τα υλικά. Έπειτα τα αφήνουμε ελεύθερα να κόψουν τα διάφορα υφάσματα και να τα κολλήσουν μαζί με τα υπόλοιπα υλικά όπως αυτά θέλουν στο ''πάπλωμα'', διακοσμώντας το.
2. Αναγνώριση σχημάτων και χρωμάτων: Έχουμε σχεδιάσει από πριν στο πάπλωμα διάφορα σχήματα τα οποία συνθέτουν μορφές και έχουμε κόψει για το κάθε σχήμα ένα υλικό που να ταιριάζει σε αυτό. Χωρίζουμε τα υλικά σε κατηγορίες ανάλογα με την ομοιότητα τους στο σχήμα (τετράγωνα, κύκλοι  πολύγωνα κλπ) και τα τοποθετούμε σε διαφανή σακουλάκια μιας χρήσης. Αν το περιεχόμενό τους και πάλι δεν είναι ευδιάκριτο δένουμε το κάθε σακουλάκι με κορδέλες και από αυτή κρεμάμε ένα καρτελάκι που να απεικονίζει το περιεχόμενο σχηματικά και χρωματικά. Για το κάθε σακουλάκι έχουμε δημιουργήσει και από ένα αίνιγμα που περιγράφει το σχήμα που βρίσκεται σε αυτό. Έτσι λοιπόν ένα ένα τα παιδιά ή σε μικρές ομάδες 2-3 ατόμων, ανάλογα με τον αριθμό των σχημάτων, καλούνται να ακούσουν το αίνιγμα, να βρουν το σχήμα που κρύβεται πίσω από αυτό και στην συνέχεια αφού το αναγνωρίσουν μέσα από τα σακουλάκια να το κολλήσουν στην κατάλληλη θέση στο πάπλωμα.

Μια δική μου απόπειρα στα πλαίσια πρακτικής

Έτσι λοιπόν έχει δημιουργηθεί ένα έργο τέχνης από τα χεράκια των παιδιών το οποίο μπορεί να διακοσμεί την αίθουσα ή ακόμη καλύτερα την γωνιά ''Λαϊκής Παράδοσης'' ή ''Υφαντικής Τέχνης'' κλπ που μπορούμε να δημιουργήσουμε με αφορμή αυτή την δραστηριότητα και να την εμπλουτίσουμε με επιπλέον αντίστοιχες δημιουργίες των παιδιών (βλ. επόμενες δραστηριότητες) 

2. Βάφουμε κλωστές. Έχετε άσπρο νήμα και θέλετε να φτιάξετε ένα μοβ, ροζ, πράσινο, μπλε υφαντό; Αν διαθέτετε χρώματα υφασμάτων ή αν όχι και θέλετε να εμπλακείτε σε αυτή την διαδικασία, μπορείτε να βρείτε στο εμπόριο. Φτιάξτε μόνοι σας το μείγμα και αφήστε τα παιδιά πολύ προσεκτικά να βουτήξουν σε αυτό κομμάτια νήματος. Τα αφήνουμε να στεγνώσουν και τα χρησιμοποιούμε στα έργα μας.

3. Μαθαίνουμε να κεντάμε. Είναι επίσης μία από τις δραστηριότητες που λίγοι γονείς οργανώνουν στα παιδιά τους και ακόμη λιγότεροι νηπιαγωγοί. Αυτός είναι και ο λόγος που όταν πραγματοποιηθεί   στο σπίτι ή στο νηπιαγωγείο κερδίζει αμέσως το ενδιαφέρον των παιδιών και τα κάνει να εμπλακούν δείχνοντας ιδιαίτερο ζήλο. Στο εμπόριο υπάρχουν καμβάδες για κέντημα τους οποίους μπορούμε να προμηθευτούμε με το μέτρο. Τους κόβουμε σε μικρά κομματάκια και σχεδιάσουμε πάνω τους ένα σχήμα. Μοιράζουμε από ένα στα παιδιά παρέχοντας τους επιπλέον χοντρές βελόνες (χωρίς μυτερή μύτη) με νήμα σε διάφορα χρώματα. Αν πάλι δεν έχουμε την οικονομική δυνατότητα για καμβά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε οποιοδήποτε άλλο  ύφασμα που διαθέτουμε αφού φυσικά σχεδιάσουμε σε αυτό εύκολα σχέδια τα οποία τα παιδιά προτρέπονται να ακολουθήσουν κεντώντας.

4. Φτιάχνουμε υφαντά στον αργαλειό. Μια και ξεκινήσαμε με την παράδοση και τα κεντήματα δεν μπορούμε να παραλείψουμε τον αργαλειό από αυτή. Μια καλή δραστηριότητα είναι η κατασκευή αργαλειού. Με λίγη οργάνωση μπορεί να γίνει και από τα παιδιά αλλά καλό θα ήταν να έχουμε ετοιμάσει μόνοι μας τον αργαλειό και να αφήσουμε τα παιδιά να επικεντρωθούν στην ύφανση. Τα υλικά που θα χρειαστούμε είναι: χοντρό χαρτόνι (από χαρτόκουτο) και νήματα. Κόβουμε ένα κομμάτι χαρτονιού (το μέγεθος του εξαρτάται από το πόσα παιδιά θέλουμε να δουλέψουν πάνω σε αυτό) και χαρακώνουμε τις δυο παράλληλες πλευρές του όπως βλέπετε στην εικόνα: 

     
Έπειτα περνάμε το νήμα από τις χαρακιές με τον τρόπο που βλέπετε στην εικόνα 2 και 3.

εικόνα 2

εικόνα 3

Ο αργαλειός μας είναι έτοιμος. Μπορούμε να φτιάξουμε σε κάθε παιδί από ένα μικρό αργαλειό ή από ένα σε κάθε μικρή ομάδα παιδιών. Έπειτα τα αφήνουμε να δημιουργήσουν έχοντας στον νου τους το εξής: περνάμε την βελόνα ''μία φορά πάνω μία κάτω'' από το κάθε νήμα και σπρώχνοντας κάθε φορά τις σειρές νήματος πάνω στις προηγούμενες (εικόνα 4). Όταν τελειώσει το πλέξιμο ξεπιάνουμε το νήμα από το χαρτόνι (εικόνα 3) και το πλεχτό μας είναι έτοιμο! (εικόνα 5).

εικόνα 4

εικόνα 5

5. Στον ιστό της αράχνης. Η ενασχόληση με τα νήματα είναι μια καλή ευκαιρία για να παίξουμε το εξής κινητικό παιχνίδι: Δίνουμε στα παιδιά από ένα κουβαράκι νήμα και τα αφήνουμε ελεύθερα να τρέχουν στην τάξη στο ρυθμό της μουσικής ανάμεσα από έπιπλα. Θα δούμε ότι έχει δημιουργηθεί ένας ιστός. Έπειτα τα καλούμε να προσπαθήσουν να διασχίσουν τον ιστό χωρίς να πλεχτούν σε αυτόν. Κάπως έτσι δηλαδή:

6. Νιώθουμε την χαρά του να χαρίζουμε. Τέλος είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να συζητήσουμε με τα παιδιά την αξία και την σημασία το να χαρίζουμε και να προσφέρουμε από το υστέρημά μας σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη. Έτσι λοιπόν αφού μιλήσουμε με την μητρόπολη της πόλης μας ή με άλλες οργανώσεις που αναλαμβάνουν φιλανθρωπικές δράσεις, καλούμε τα παιδιά να φέρουν στην τάξη ρούχα/παιχνίδια/τρόφιμα για να τα χαρίσουμε σε παιδιά που τα έχουν ανάγκη.